ما از زمان تولدمان، گواهی‌ها و مدارک متعددی مانند گواهی تولد، گواهینامه رانندگی، اعتبارنامه‌های ملی و مالیاتی، مدارک تحصیلی، ریزنمرات و گواهی‌های پزشکی دریافت می‌کنیم. این مدارک که به‌صورت متمرکز نگهداری می‌شوند، ممکن است از بین بروند، جعل شوند یا مشکلات دیگری برایشان پیش بیاید. شبکه Dock در سال ۲۰۱۷ برای حل این مشکلات به وجود آمده است. اگر می‌خواهید بدانید بلاکچین داک چه راه‌حلی برای این مشکل پیشنهاد می‌دهد، خواندن این مقاله میهن بلاکچین را از دست ندهید. قرار است توضیح بدهیم که سازوکار شبکه Dock چیست و هویت غیرمتمرکز (DID) به چه معناست، چه افرادی در پشت صحنه این پروژه حضور دارند، نقشه راه آن چگونه است و ارز Dock چه ویژگی‌هایی دارد.
| نکات مهمی که در این مقاله خواهید خواند: ✔ شبکه Dock بستری روی بلاکچین برای ایجاد هویت دیجیتال و نگهداری از اسناد و مدارک شخصی است. ✔ داک پلتفرمی است که در بستر پولکادات راه‌اندازی شده است. ✔ بلاکچین داک راهی برای رسیدن به دنیای نسل سوم وب است. ✔ از ارز دیجیتال Dock می‌توان برای پرداخت کارمزد شبکه، پاداش اعتبارسنج‌ها، شرکت در رای‌گیری‌ها و استیک‌کردن استفاده کرد. |
شبکه Dock چیست؟
شبکه Dock به سازمان‌ها و افراد اجازه می‌دهد که داده‌های قابل تاییدی ایجاد کنند و آنها را با سایرین به اشتراک بگذارند. هیچ تفاوتی هم ندارد که سازمان‌ها در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنند؛ خواه دولتی باشد و خواه در زمینه ایمنی و سلامت. پروژه داک حول محور Verifiable Credential یا به اختصار VCها می‌چرخد. این اعتبارنامه‌های قابل تایید، در حقیقت نسخه‌های دیجیتالی ایمن و رمزنگاری‌شده کاغذی یا حتی دیجیتالی هستند که افراد آنها را به موسسه‌ها ارائه می‌دهند. در پلتفرم Dock این کاربران هستند که تصمیم می‌گیرند چگونه، چه زمانی و با چه کسانی مدارک و داده‌های خود را به اشتراک بگذارند. داک از طریق فراهم کردن این داده‌های دیجیتال به دنبال ورود به وب ۳ است.
شبکه Dock به زبان ساده پروژه‌ای است که نسخه‌ای دیجیتالی از مدارک هویتی، تحصیلی، گواهینامه‌ها و غیره را به شکلی سریع و غیرمتمرکز در دسترس قرار می‌دهد و امکان مدیریت آنها را فراهم می‌کند.
پروژه Dock یک پلتفرم متن باز بر بستر پولکادات است که با کیت توسعه این شبکه (Substrate) ساخته شده است. پروژه داک راه‌حل‌هایی ساده برای ساخت، ارائه و مدیریت مدارک دیجیتالی و هویت‌های غیرمتمرکز (DID) با استفاده از تکنولوژی بلاک چین ایجاد کرده است. شبکه Dock از الگوریتم POS برای رسیدن به اجماع استفاده می‌کند. این موضوع می‌تواند علاوه بر افزایش سرعت در ثبت تراکنش‌ها، باعث کاهش کارمزد تراکنش در بلاکچین Dock شود.
شبکه داک توسط دو نهاد Dock Association و Dock Labs پشتیبانی و اداره می‌شود. Dock Association یک انجمن غیرانتفاعی در سوئیس است. مسئولیت این سازمان نظارت بر نقشه راه Dock، ایجاد، ارائه و نظارت بر پیشنهادها برای ارتقای شبکه است. Dock Labs نیز سازمانی متشکل از تیم توسعه‌دهنده Dock است که روی توسعه فناوری، بازاریابی و کسب‌وکار فعالیت می‌کنند.
هدف شبکه Dock چیست؟
مدارک و گواهی‌نامه‌هایی که به‌صورت متمرکز و سنتی ایجاد و نگهداری می‌شوند، دارای مشکلات زیادی هستند:
- امکان از بین رفتن اسناد و مدارک در حملات سایبری
- احتمال نقض حریم خصوصی توسط افراد و سازمان‌ها
- امکان جعل اسناد
- دشواری و زمان‌بر بودن تایید و اعتبارسنجی مدارک
هدف پروژه داک ارائه راه‌حل‌هایی برای مشکلات فوق است. پروژه Dock یک زیرساخت اعتبارسنجی ارائه می‌کند که به‌وسیله آن می‌توان مدارک تحصیلی، اسناد هویتی و مواردی از این دست را به‌صورت رمزنگاری‌شده و با قابلیت تایید فوری ایجاد کرد.
بازیگران شبکه Dock
برای درک نحوه کارکرد Dock لازم است که با نقش‌های فعال در شبکه Dock آشنا شویم. ۷ نقش مختلف در بلاکچین Dock وجود دارد که در اینجا به تعریف آنها می‌پردازیم.
🔘 صاحبان هویت (Identity Owners): این گروه شامل افرادی می‌شودکه دارای هویت غیرمتمرکز (Decentralized Identity یا DID) آنچین در بلاکچین Dock هستند. DID یک کلید عمومی دارد که از آن برای احراز هویت DID یا تایید ادعای صاحبان DID (چه به صورت آنچین و چه به صورت برون‌زنجیره‌ای) استفاده می‌شود.
🔘 صادرکنندگان (Issueers): نهادهایی هستند که اعتبارنامه‌ها را به کمک شبکه داک صادر می‌کنند که ممکن است سازمان، توسعه‌دهنده، شرکت یا نهادهای دولتی باشند. صادرکنندگان اعتبارنامه‌ها را با DID خودشان امضا می‌کنند.
🔘 صاحبان مدرک (Holders): دارندگان مدرک رمزنگاری‌شده در شبکه Dock، در این گروه قرار می‌گیرند. هولدرها می‌توانند به کمک SDK پروژه داک، صحت اعتبارنامه‌ها و وضعیت ابطال آنها را بررسی کنند.
🔘 تاییدکنندگان (Verifiers): نهادهایی هستند که مدارک دریافتی از صاحبان مدارک را تایید می‌کنند. هولدرها به منظور برقراری تعامل، ایجاد تراکنش یا ارائه خدمات به هولدرها، باید شرایط خاص مدنظر این سازمان‌ها را فراهم کنند.
🔘 اعتبارسنج‌ها (Validators): اعتبارسنج‌ها نهادهایی هستند که وظیفه اجرای فول‌نودها روی شبکه داک را به عهده دارند. این افراد مسئول ساخت بلاک‌ها و نهایی کردن آنها هستند. در شبکه Dock ولیدیتورها باید به استیکینگ توکن‌های Dock بپردازند تا بتوانند در فرایند اعتبارسنجی شبکه شرکت کنند و در ازای تلاش خود پاداش بگیرند.
🔘 شورای حاکم (Governing Council): گروهی از افراد هستند که توسط حاکمیت آزاد داک انتخاب می‌شوند. وظیفه این افراد ارائه و پیاده‌سازی پیشنهادهایی مثل تخمین Base Fee يا کارمزد پایه برای انجام عملیات یا توزیع پاداش‌های بلاک است. این افراد تمام پیشنهادهای ارائه‌شده به شبکه را بررسی می‌کنند و از بین آنها مواردی را که برای بهبود شبکه مناسب است، انتخاب می‌کنند. پیشنهادات انتخاب‌شده به رای گذاشته می‌شود و توسط افراد فعال در اکوسیستم Dock، به مرحله اجرایی وارد می‌شود.
🔘 مرجع ابطال (Revocation authorities): نهاد یا سازمانی که وظیفه ابطال مدارک یا گواهی‌نامه‌های صادرشده توسط صادرکنندگان را برعهده دارد.
نحوه کارکرد شبکه Dock
حال که با نقش‌ها و بازیگران شبکه داک آشنا شدیم، باید ببینیم این اعضا در شبکه با یکدیگر چگونه ارتباط برقرار می‌کنند و وظایف خود را انجام می‌دهند. تصویر زیر نشان می‌دهد هولدر، صادرکننده و تاییدکننده مدارک چطور در شبکه داک با یکدیگر تعامل می‌کنند.
ابتدا مدرک رمزنگاری‌شده توسط صادرکننده ایجاد می‌شود. صادرکننده، این مدرک را به‌وسیله کلید خصوصی خود امضا می‌کند و کلید عمومی‌اش هم روی بلاکچین ذخیره می‌شود. با این کار هر زمان که کسی بخواهد مدرک را بررسی و تایید کند، کافی است به بلاکچین مراجعه کند و ببیند چه کسی مدرک مذکور را صادر کرده است. سپس این مدرک به صاحب یا هولدر مورد نظر ارسال می‌شود. صاحب مدرک می‌تواند سند را در کیف پول Dock یا سایر کیف پول‌های دیجیتال نگهداری کند. او مدرکش را برای تایید، به تاییدکننده نشان می‌دهد. تاییدکننده می‌تواند بررسی کند و ببیند چه کسی مدرک را صادر کرده است؛ البته بدون آنکه ارتباطی با نهاد صادرکننده بگیرد، این کار را انجام می‌دهد. تصویر زیر نمایی کلی از این سازوکار را نشان می‌دهد.
مکانیسم اجماع بلاکچین Dock
Dock شبکه‌ای از ولیدیتورهای مختص به خود را دارد. این شبکه از مکانیزم اجماع پیشنهادی سابستریت استفاده می‌کند که یک راهکار ترکیبی است. در این مکانیزم، ساختزو نهایی کردن بلاک به عنوان دو وظیفه جدا در نظر گرفته و برای رسیدن به این راهکار از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. این بلاکچین، با همان مکانیزم اجماع و حاکمیت پولکادات کار می‌کند.
گواه اثبات سهام کاندیدشده یا Nominated Proof of Stake (به اختصار NPoS)، به فرایند انتخاب ولیدیتورها اشاره دارد که به آنها اجازه می‌دهد در پروتکل اجماع مشارکت کنند. NPoS یکی از زیرمجموعه‌های گواه اثبات سهام است که در بلاکچین‌های مبتنی بر سابستریت همچون داک، کوساما، Edgeware و پولکادات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مکانیزم، دو بازیگر داریم که یکی نامینتور یا همان کاندید است و دیگری ولیدیتور یا اعتبارسنج نامیده می‌شود. نامینیتورها ولیدیتورهایی را انتخاب می‌کنند که مایل به پردازش تراکنش‌ها، ساخت بلاک‌ها و اعتبارسنجی تراکنش‌ها هستند. آنها این کار را با استیک کردن توکن Dock انجام می‌دهند. ولیدیتورها تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند و با قراردادن آنها در بلاک‌ها، اقدام به ساخت بلاک می‌کنند. در پایان هم آنها را نهایی می‌کنند. ولیدیتورها همچنین بلوک‌های تولیدی توسط سایر ولیدیتورها را اعتبارسنجی می‌کنند.
محصولات و سرویس‌های پروژه داک
پروژه Dock مانند بسیاری از پروژه‌های دیگر دارای محصولات منحصربه‌فرد خود است. از مهم‌ترین محصولات پروژه Dock می‌توان موارد زیر را نام برد.
- Dock Certs: سازمان‌ها و کاربران می‌توانند به‌وسیله Certs مدارک و اسناد رمزنگاری‌شده‌ای را ایجاد کنند که امکان دستکاری یا جعل آنها وجود ندارد. به کمک برنامه وب Dock Certs و با استفاده از API یا نسخه بدون کد، می‌توانید اسناد خود را ایجاد، رمزنگاری، تایید و مدیریت کنید.
- Dock Wallet: این ولت به توسعه‌دهندگان امکان ساخت یک کیف پول سفارشی با قابلیت تایید و امضای مدارک را می‌دهد. این کیف پول به کاربران اجازه می‌دهد، اسناد و مدارک خود و همچنین توکن‌های DOCK را ذخیره و مدیریت کنند. Dock Wallet دو نسخه اندروید و iOS دارد که از این لینک می‌توانید آن را دانلود کنید.
- Web3 ID: سیستم احراز هویت متن باز و رایگان مبتنی بر بلاکچین است که حریم شخصی کاربران را در اولویت قرار می‌دهد. این سیستم به سازمان‌ها اجازه می‌دهد به شکلی ایمن اطلاعات شخصی کاربران خود را درخواست کنند؛ البته کاربران هم می‌توانند اجازه افشای اطلاعات یا تایید آنها بدون افشای اطلاعات را صادر کنند.
تیم توسعه‌دهنده شبکه داک
از مهم‌ترین افراد در تیم توسعه‌دهنده پروژه Dock، می‌توان به نیک لمبرت (Nick Lambert) و الینا کادوری (Elina Cadouri) اشاره کرد. نیک لمبرت، مدیرعامل داک، از سال ۲۰۱۱ در حوزه بلاکچین فعالیت می‌کند و از مدیران اجرایی MaidSafe بوده است. الینا کادوری نیز از بنیان‌گذاران و مدیرعامل Dock است و تجربه همکاری با پروژه‌هایی همچون Remote و Outsource را در کارنامه خود دارد. از دیگر افراد موثر در شبکه داک می‌توان به لوش هارچندانی (Lovesh Harchandani) به عنوان مدیر توسعه‌دهنده‌ها و فرانسیسکو باپتیستا (Francisco Baptista) به عنوان سرپرست محتوا اشاره کرد.
سرمایه‌گذاران پروژه Dock
اطلاعاتی که در سایت کرانچ بیس وجود دارد، نشان می‌دهد که شبکه Dock طی چهار دور، مبلغ ۲۰ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرده است. Web 3 Foundation سرمایه‌گذار اصلی داک است و BlockWater Management سرمایه‌گذار دیگر این پروژه است.
نقشه راه Dock
پروژه داک از سال ۲۰۲۰ مسیر قابل توجهی را در نقشه راه خود پیموده است. این شبکه در سال ۲۰۲۲ تمرکز خود را بر پذیرش کاربر و استفاده از اعتبارسنجی‌ها گذاشت. این شبکه در ابتدای سال ۲۰۲۲ برنامه Ambassador Program را تکمیل کرد که به این طریق افراد می‌توانند به شناساندن داک به دیگران کمک کنند. از جمله کارهایی که در سال ۲۰۲۲ در این شبکه انجام شد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد صرافی با توانایی استیکینگ
- ایجاد مدارک و اسناد بدون کدنویسی
- قابلیت صدور چندین گواهینامه
- پشتیبانی از کیف پول لجر
- Dock Wallet SDK
- اسناد قابل ردیابی
- ایجاد پل بین زنجیره‌ای با شبکه اتریوم
- پشتیبانی از چند کلید خصوصی برای DIDها
داک برای سال ۲۰۲۳ هم برنامه‌هایی دارد و کارش را با راه‌اندازی یک کیف پول آغاز کرده است. این کیف پول به تاییدکننده اجازه می‌دهد که قالب درخواست تایید را وارد کند و درخواست تایید کیف پول به کیف پول (Wallet-to-Wallet) را آغاز کند. همچنین Dock قصد دارد در کیف پول خود امکان فیلترکردن، مرتب‌سازی و موارد دیگری را اضافه کند. ادغام اعتبارنامه‌های ناشناس و قابل واگذاری، تکمیل حسابرسی امنیت پل اتریوم و مواردی از این دست از جمله برنامه‌های دیگر داک در سال ۲۰۲۳ هستند.
معرفی ارز دیجیتال Dock
ارز دیجیتال Dock، توکن بومی این شبکه است که مهم‌ترین کاربرد آن قدرتمندسازی لایه هویت Web 3 و ایمنی شبکه است. سازمان‌ها و کاربران برای ایجاد اسناد و هویت‌های دیجیتالی خود، نیاز به پرداخت کارمزد با ارز DOCK دارند. اعتبارسنج‌ها هم پاداش خود را به صورت ارز دیجیتال داک دریافت می‌کنند و همچنین افراد برای شرکت در تصمیم‌گیری‌های اکوسیستم نیاز به ارز دیجیتال DOCK دارند.
توکن داک عرضه ثابت یک میلیاردی دارد که باعث کمیابی و افزایش ارزش آن می‌شود. برنامه آزادسازی توکن‌های این شبکه به مرور زمان انجام می‌شود که پایداری و موفقیت شبکه در بلندمدت را به دنبال دارد. هرساله ۲۵٪ از عرضه باقی‌مانده آزاد می‌شود که این مقدار در طی ایپاک‌ها به صورت برابر توزیع می‌شوند. هر ایپاک در شبکه داک ۱۰ روز طول می‌کشد. در صورت استیکینگ رمزارز داک، می‌توانید از ۱۲ تا ۱۵ درصد نرخ درصد سالیانه بهره‌مند شوید.
| عنوان | درصد تخصیص | تعداد | توضیحات |
|---|---|---|---|
| توکن‌های در گردش | ۷۹.۳ | ۷۹۳ میلیون | این تعداد کوین به سرمایه‌گذاران عادی و سازمان‌ها تخصیص داده شده است. |
| خزانه پروژه Dock | ۱۰.۲ | ۱۰۲ میلیون | خزانه داک به منظور تامین مالی توسعه، بازاریابی و انجام عملیات این شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
| پاداش | ۱۰.۵ | ۱۰۵ میلیون | تعداد کوین‌های Dock که به اعتبارسنج‌ها و فعالان شبکه اختصاص داده شده است. |
به گزارش میهن بلاکچین قیمت توکن Dock در زمان نگارش این مقاله (۱۴فروردین ۱۴۰۱)، ۰.۰۲ دلار است. ارزش بازار ارز دیجیتال DOCK با توجه به قیمت فعلی آن برابر با ۷۰.۵ میلیون دلار است. رمزارز داک که در رتبه ۳۷۰ بازار قرار دارد، بیشترین قیمت خود را در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ و در رقم ۰.۲۴ دلار تجربه کرده است. در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ هم کمترین قیمت برای این رمزارز ثبت شده که برابر با ۰.۰۰۲۵۹۳۱۹ دلار بوده است.
ارز دیجیتال Dock را از کدام صرافی‌ها می‌توان خرید؟
برای خرید یا فروش ارز دیجیتال Dock می‌توان از صرافی‌های بسیاری مانند بایننس (Binance)، هات بیت (Hotbit)، هیوبی گلوبال (Huobi Global)، گیت ای او (Gate.io) و کوکوین (KuCoin) استفاده کرد.
کیف پول مناسب برای نگهداری رمزارز داک
بر اساس اطلاعات موجود در سایت Dock این ارز دیجیتال را می‌توان در کیف پول داک (Dock Wallet) نگهداری کرد. همچنین با استفاده از DockJS App هم می‌توانید اقدام به استیکینگ رمزارز داک کنید.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- شبکه Dock چیست؟
داک شبکه‌ای برای ساخت و تایید مدارک و استاد رمزنگاری‌شده است که با کمک هویت غیرمتمرکز (DID) فعالیت می‌کند. - ارز دیجیتال DOCK چیست؟
توکن بومی شبکه داک است که از آن برای پرداخت کارمزد شبکه، شرکت در رای‌گیری‌های اکوسیستم و پرداخت پاداش اعتبارسنج‌ها استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
با رشد هر چه بیشتر صنعت بلاکچین، اهمیت هویت دیجیتال روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند. در این مقاله سعی کردیم در مورد یکی از پروژه‌های فعال در حوزه هویت دیجیتالی صحبت کنیم. توضیح دادیم که نحوه کارکرد شبکه Dock چیست و ارز دیجیتال Dock چه کاربردی دارد. حالا نوبت شماست تا نظر خودتان را در مورد این شبکه به ما بگویید. به نظرتان پروژه Dock پتانسیل رشد دارد؟ آیا به مقبولیتی قابل توجه دست پیدا می‌کند؟ آیا ارز داک آینده درخشانی خواهد داشت؟ شما در این باره چه فکر می‌کنید؟
منبع
