به گزارش اکسران : مدیریت ریسک بخش مهمی از سرمایه‌گذاری مسئولانه به‌شمار می‌رود. در‌حقیقت، استراتژی‌های مدیریت ریسک می‌توانند خطرهای کلی سبد سرمایه‌گذاری شما را به اَشکال گوناگون کاهش دهند. به‌عنوان مثال، نمونهای از استراتژی‌های نه‌چندان پیچیده این است که گزینه‌های سرمایه‌گذاری خود را متنوع یا دستورهای توقف ضرر و برداشت سود را در زمان مناسب اجرا کنید.
بدیهی است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به‌دنبال به‌حداقل‌رساندن ریسک هستند؛ حتی اگر بسیار ریسک‌پذیر باشند. فراموش نکنید که مدیریت ریسک معیاری مهم‌تر از انتخاب معامله‌ها یا سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک است.
مجموعه جامعی از استراتژی‌های مدیریت ریسک وجود دارد که برخی از آن‌ها برای مبتدیان نیز مناسب هستند. در این مطلب، قصد داریم ۵ استراتژی ساده و درعین‌حال کارآمد مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال را معرفی کنیم؛ اما پیش از آن مفهوم مدیریت ریسک را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
مدیریت ریسک (Risk Management) چیست؟
مدیریت ریسک به‌معنی پیش‌بینی و شناسایی خطرهای مالی مرتبط با سرمایه‌گذاری با هدف به‌حداقل‌رساندن آن‌هاست. سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های مدیریت ریسک برای کمک به پرتفوِ خود استفاده می‌کنند. اولین گام مهم در این نوع از استراتژی‌ها، ارزیابی خطرهای فعلی و سپس ایجاد برنامه‌هایی کارآمد برای مقابله با آن‌هاست.
معنای استراتژی‌های مدیریت ریسک
استراتژی‌های مدیریت ریسک برنامه‌ها و اقدامات راهبردی‌ای هستند که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران پس از شناسایی خطرهای سرمایه‌گذاری خود انجام می‌دهند. به‌کارگیری استراتژی‌های مناسب می‌تواند سبب کاهش ریسک کلی سرمایه‌گذاری و از‌دست‌رفتن سرمایه شود. شایان ذکر است که این استراتژی‌ها به دارایی خاصی محدود نیستند و می‌توانند طیف وسیعی از فعالیت‌های مالی را پوشش دهند.
برخی از این اقدامات بیمه‌های ضرر‌و‌زیان و تنوع‌بخشیدن به پرتفو با سرمایه‌گذاری در طبقات مختلف دارایی را شامل می‌شوند. علاوه‌بر استفاده از شیوه‌های مدیریت ریسک، برنامه‌ریزی در این زمینه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. در‌ادامه، به برخی از رویکردهای کلی در برنامه‌ریزی مدیریت ریسک اشاره می‌کنیم.
رویکردهای کلی برای برنامه‌ریزی مدیریت ریسک
- پذیرش: در این رویکرد، سرمایه‌گذار ریسک سرمایه‌گذاری در دارایی را می‌پذیرید؛ اما هیچ هزینه یا برنامه خاصی را صرف جلوگیری از آن نمی‌کند؛ چراکه ضرر احتمالی آن را چندان زیاد نمی‌داند.
- انتقال: انتقال ریسک سرمایه‌گذاری به شخص ثالث با پرداخت هزینه یا به‌عبارتی استفاده از بیمه. نمونهای واضح از این روش، بیمه خودروست. مالک خودرو ریسک تصادف را با پرداخت هزینه‌ای مشخص، به شخص یا نهادی ثالث منتقل می‌کند و در‌صورت تصادف و متضررشدن، این شرکت بیمه است که خسارت مالک خودرو را جبران می‌کند.
- اجتناب: سرمایه‌گذاری‌نکردن در دارایی‌هایی با ریسک بالقوه.
- کاهش ریسک: کاهش ریسک سرمایه‌گذاری پرخطر با تنوع‌بخشیدن به پرتفو. متنوع‌سازی می‌تواند با خرید در همان طبقه دارایی یا حتی در بین صنایع و دارایی‌های مختلف انجام شود.
چرا داشتن استراتژی مدیریت ریسک مهم است؟
ارز دیجیتال دارایی پرریسکی برای سرمایه‌گذاران به‌شمار می‌رود. آنچه در این بازار ثابت شده، این است که قیمت‌ها بی‌ثبات هستند و پروژه‌ها ممکن است در یک شب سقوط کنند. علاوه‌بر‌این، فناوری و زیرساخت بلاک چین می‌تواند برای تازه‌واردان دشوار و حتی گیج‌کننده باشد.
با این اوصاف، استفاده از روش‌ها و استراتژی‌های صحیح مدیریت ریسک برای کاهش ریسک‌های بالقوه ضروری است. در‌حقیقت، این حرکت گامی اساسی برای تبدیل‌شدن به معامله‌گری موفق و متعهد است. در‌ادامه، با ۵ استراتژی مهم در مدیریت ریسک آشنا می‌شویم.
استراتژی اول: قانون یک درصد
قانون یک درصد استراتژی مدیریت ریسک ساده‌ای است. بر‌اساس این استراتژی، سرمایه‌گذار در یک معامله یا سرمایه‌گذاری، روی بیش از ۱درصد از کل سرمایه‌اش ریسک نمی‌کند. بیایید فرض کنیم شما به‌عنوان سرمایه‌گذار ۱۰,۰۰۰ دلار برای سرمایه‌گذاری دارید و می‌خواهید به قانون ۱درصد پایبند باشید.
دو راه ساده برای رعایت این استراتژی وجود دارد:
روش اول خرید ۱۰,۰۰۰ دلار بیت کوین (BTC) و تعیین دستور توقف ضرر یا استاپ‌لاس (Stop-Loss) یا استاپ‌لیمیت (Stop-Limit) برای فروش در قیمت ۹,۹۰۰ دلار است. در این صورت، زیان خود را به ۱درصد از کل سرمایه‌گذاری خود (۱۰۰ دلار) کاهش می‌دهید.
بیشتر بخوانید: لیمیت اوردر (Limit order) و استاپ لیمیت (Stop-Limit) در صرافی‌های ارز دیجیتال چیست؟
در روش دوم، می‌توانید با دارایی ۱۰هزار‌دلاری‌تان، ۱۰۰ دلار اتر (ETH) را بدون تنظیم دستور توقف ضرر بخرید. بنابراین، اگر قیمت اتریوم زمانی به صفر رسید، شما تنها ۱درصد از کل سرمایه خود را از دست خواهید داد. در‌حقیقت، قانون ۱درصد بر اندازه سرمایه‌گذاری شما تأثیر نمی‌گذارد؛ بلکه روی مقداری اثرگذار خواهد بود که تمایل دارید در سرمایه‌گذاری ریسک کنید.
قانون ۱درصد به‌دلیل نوسان‌های بازار، برای کاربران ارزهای دیجیتال بسیار کارآمد است؛ چراکه در این بازار پرنوسان، معامله‌گران به‌راحتی طمع می‌کنند. برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است مقدار زیادی از سرمایه‌شان را در یک پوزیشن معاملاتی بگذارند و با خوش‌بینی بیش‌از‌حد به تغییر روند قیمتی در آینده، متحمل ضررهای سنگینی شوند.
استراتژی دوم: تعیین نقاط توقف ضرر و سود
در سفارش توقف ضرر (Stop-Loss)، قیمت مشخصی برای دارایی تعیین می‌شود تا پوزیشن در آن بسته شود. قیمت توقف ضرر کمتر از قیمت فعلی تنظیم و هنگامی‌که فعال می‌شود، به پیش‌گیری از ضررهای بیشتر کمک می‌کند. درمقابل، سفارش برداشت سود (Take-Profit) برعکس عمل می‌کند؛ زیرا باید قیمتی بیشتر از قیمت فعلی را تعیین کنید که قصد دارید موقعیت خود را در آن قیمت ببندید و سودتان را برداشت کنید.
سفارش‌های توقف ضرر و برداشت سود به شما کمک می‌کنند تا ریسک خود را از دو منظر متفاوت مدیریت کنید: ۱. این محدودیت‌ها را می‌توان از‌قبل تنظیم کرد تا به‌طور‌خودکار اجرا شوند. همچنین، به در‌دسترس‌بودن ۲۴ساعته شما به‌عنوان معامله‌گر نیازی نیست؛ چراکه اگر قیمت‌ها بی‌ثبات و نوسانی باشند، محدودیت‌های از‌پیش‌تعیین‌شده فعال خواهند شد؛ ۲. این گزینه به شما امکان می‌دهد تا محدودیت‌های واقعی و بالفعل را برای ضررها و سودهای بالقوه خود تنظیم کنید.
باید به این نکته توجه کنید که بهتر است این محدودیت‌ها را از‌قبل تعیین کنید، نه در زمان بحران و اضطراب! شاید به‌نظر شما عجیب باشد که سفارش‌های برداشت سود را نیز به‌عنوان بخشی از مدیریت ریسکتان در نظر بگیرید؛ اما نباید فراموش کنید که هر‌چه مدت بیشتری برای کسب سود و افزایش قیمت‌ها منتظر بمانید، ریسک سقوط بازار نیز بیشتر می‌شود.
استراتژی سوم: متنوع‌سازی و پوشش ریسک (Hedging)
تنوع‌بخشیدن به پرتفو یکی از ابزارهای محبوب و اساسی برای کاهش ریسک کلی سرمایه‌گذاری است. پرتفوِ متنوع روی هیچ دارایی یا طبقه دارایی خاصی تمرکز ندارد. این تنوع خطر ضرر‌و‌زیان سنگین را به‌حداقل می‌رساند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال و توکن‌ها را در‌اختیار داشته باشید و در‌کنار آن، تأمین نقدینگی و وام‌دهی را نیز انجام دهید تا سرمایه‌تان را در یک نقطه متمرکز نکنید.
استراتژی پوشش ریسک یا هجینگ (Hedging) روشی پیشرفته‌تر برای حفظ سود یا به‌حداقل‌رساندن زیان با خرید نوع دیگری از دارایی است. معمولاً این دارایی‌ها همبستگی معکوس با یکدیگر دارند. متنوع‌سازی می‌تواند نوعی از استراتژی هجینگ باشد؛ اما شاید شناخته‌شده‌ترین نمونه هجینگ قراردادهای آتی یا فیوچرز (Futures) باشند.
قرارداد آتی به شما امکان می‌دهد تا قیمت یک دارایی را در تاریخ خاصی از آینده قفل کنید. برای مثال، تصور کنید که معتقد‌ید قیمت بیت کوین کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین، تصمیم می‌گیرید در‌برابر این ریسک از دارایی خود محافظت کنید و قرارداد آتی ببندید تا بیت‌کوین را به قیمت ۲۰,۰۰۰ دلار در سه ماه آینده بفروشید. اگر قیمت بیت کوین واقعاً سه ماه بعد به ۱۵,۰۰۰ دلار کاهش پیدا کند، از موقعیت آتی خود سود خواهید برد.
شایان ذکر است که قراردادهای آتی به‌راحتی در صرافی‌ها تسویه می‌شوند. برای نمونه، در مثال بالا شخص طرف قرارداد شما ۵,۰۰۰ دلار (تفاوت بین قیمت نقدی و آتی) به شما می‌پردازد. در این حالت، شما توانسته‌اید در‌برابر خطر سقوط قیمت بیت کوین از سرمایه‌تان محافظت کنید. فراموش نکنید که تنوع‌بخشی در بازار ارز دیجیتال بسیار مهم‌تر از بازارهای مالی سنتی‌تر با نوسان‌های کمتر است.
استراتژی چهارم: استراتژی خروج آماده داشته باشید
داشتن استراتژی خروج روشی ساده، اما مؤثر برای به‌حداقل‌رساندن خطر ضررهای سنگین است. با پایبندی به استراتژی خود، می‌توانید با خروج در نقطه‌ای از‌پیش‌تعیین‌شده سود ببرید یا حداقل ضرر خود را کاهش دهید.
اغلب، معامله‌گران وقتی در معامله‌ای به سود می‌رسند، به مسیر قبلی‌شان ادامه می‌دهند و حتی زمانی‌که قیمت‌ها روبه‌کاهش می‌روند، با خوش‌بینی بیش‌از‌حد به ارز دیجیتال خاصی، از پوزیشن خارج نمی‌شوند. معمولاً گرفتار‌شدن در هیاهوی بازار و ایدئال‌گرایی یا تأثیر نظر و تصمیمات معامله‌گران دیگر می‌تواند شما را در پایبندی به استراتژی خروجتان دچار سردرگمی کند.
یکی از راه‌های اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی خروج، استفاده از سفارش‌های لیمیت است. شما می‌توانید به‌گونه‌ای سفارشتان را تنظیم کنید که چه بخواهید سود را برداشت و چه حداکثر ضرر را تعیین کنید، در قیمت خاصی سفارش شما انجام شود.
استراتژی پنجم: خودتان تحقیق کنید
انجام تحقیقات دقیق یکی دیگر از استراتژی‌های کاهش ریسک در همه سرمایه‌گذاری‌هاست. در عصر اینترنت، انجام تحقیقات آسان‌تر از هر زمانی است. قبل از سرمایه‌گذاری در یک توکن، ارز دیجیتال، پروژه یا دارایی دیگر، باید دقت لازم را به‌خرج دهید. مهم این است که اطلاعات ضروری درباره پروژه را بررسی کنید؛ از‌جمله وایت‌پیپر، توکنومیک پروژه، تیم و سرمایه‌گذاران، نقشه‌راه، جامعه و سایر مفاهیم بنیادین.
بااینحال، این نکته را نیز به‌یاد بسپارید که اطلاعات نادرست به‌سرعت پخش می‌شوند و هرکسی می‌تواند دیدگاه‌های شخصی خود را به‌عنوان حقیقت در فضای مجازی ارائه کند. هنگام تحقیق، دقت کنید که اطلاعات خود را از کجا به‌دست می‌آورید و چقدر از اعتبار آن مطمئن هستید. شیلینگ (Shilling) یا تبلیغ برای پروژه پوچ و بی‌ارزش امری معمول است و پروژه‌ها یا سرمایه‌گذاران می‌توانند اخبار نادرست یا جانبدارانه یا تبلیغاتی را به‌گونه‌ای منتشر کنند که گویی صادقانه و واقعی هستند.
جمع‌بندی
در این مطلب، پنج استراتژی مدیریت ریسک را بیان کردیم تا با کمک آن‌ها بتوانید ریسک پرتفوِ خود را کاهش دهید. حتی استفاده از همین روش‌های ساده‌ای که بیشترِ حوزه‌ها را پوشش می‌دهد، به شما کمک می‌کند منطقی‌تر سرمایه‌گذاری کنید. فراموش نکنید که همیشه قانون ۱درصد، تنظیم سفارش‌های محدود، متنوع‌سازی پورتفو، تعیین استراتژی خروج و انجام تحقیقات درباره پروژه مدنظرتان برای سرمایه‌گذاری باید در اولویت کارهای شما باشد.
گفتنی است که استراتژی‌های مدیریت ریسک به همین پنج نمونه محدود نمی‌شوند و استراتژی‌های پیچیده‌تری نیز وجود دارند که بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای از آن‌ها بهره می‌گیرند. بااینحال، به‌کارگیری همین پنج استراتژی نسبتاً ساده نیز می‌تواند بازده معامله‌های شما را بیش از حد انتظار بهبود ببخشد.
شما از کدام استراتژی‌ها برای مدیریت ریسک در معامله‌هایتان استفاده می‌کنید؟
