آموزش جامع استخراج زی کش (ZCash)
به گزارش اکسران : زی کش یکی از ارزهای دیجیتال حریم خصوصی محور است که با عرضه ایسیک، استخراج آن بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته است. استخراج زی کش در حال حاضر با دستگاههای ماینر (ایسیک) انجام میشود. این ارز دیجیتال بر اساس اثبات کار و با الگوریتم (Equihash) کار میکند.
زیکش برای مخفی نگه داشتن تراکنشها از تکنیکهای رمزنگاری پیشرفته تحت عنوان اثبات دانایی صفر (Zero-Knowledge Proofs) استفاده میکند. تراکنشهای زیکش در بلاک چین عمومی منتشر میشوند اما آدرس گیرنده، فرستنده و مقدار تراکنش بصورت محرمانه باقی میماند. همچنین این قابلیت در زیکش وجود دارد که تراکنش کاربران در صورت تمایل آنها به صورت عمومی (نه محرمانه) انجام شود.
به طور کلی فرایند شروع استخراج به صرفه زیکش به شرح زیر است:
- تهیه دستگاههای مخصوص ایسیک (ASIC) یا ریگ کارت گرافیک
- ایجاد کیف پول زیکش به منظور دریافت زیکشهای استخراج شده
- شروع استخراج با اجرای نرم افزارهای مورد نیاز و پیوستن به استخر استخراج
استخراج زیکش با دستگاههای ایسیک (ASIC)
ایسیک مخفف (Application-specific integrated circuit) به معنای مدارهای مجتمع با کاربرد خاص است. به عبارت دیگر، یک تراشهی ایسیک، برای یک هدف یا استفاده خاص طراحی شده است. با توجه به این موضوع، یک ایسیک میتواند برای هر دستگاهی استفاده شود اما امروزه کاربرد اصلی این ایده را در دستگاههای استخراج میبینیم.
این دستگاهها و تراشهها، قدرتی چندین برابر کارت گرافیک دارند و از نظر میزان مصرف برق، فضا و گرمایش، بسیار کارآمدتر هستند. بنابراین استخراجکنندگان میتوانند از این دستگاهها برای ماینینگ و کسب سود استفاده کنند. دستگاههای ایسیک به سادگی قابل نصب و راهاندازی هستند.
پس از اعلام شرکت بیت مین در ماه می ۲۰۱۸ مبنی بر تولید دستگاه ایسیکی که قابلیت استخراج با الگوریتم Equihash را دارد، اولین ایسیک برای استخراج زیکش در ماه ژوئن به بازار عرضه شد. این دستگاه Antminer Z۹ Mini بود که قدرتی معادل 10KSol/S و مصرف برق ۳۰۰ وات داشت، یعنی با فراهم کردن دو ریگ قدرتمند هم به پای این دستگاه نمیتوانستید برسید. پس از عرضه این دستگاه، دستگاههای قدرتمند دیگری نیز به بازار عرضه شدند که سبب کاهش قیمت Z۹ mini شد.
پس از سال ۲۰۱۸ و پس از عرضه دستگاههای ایسیک، سختی شبکه زیکش تا ۱۰ برابر نیز افزایش پیدا کرد که موجب خارج شدن دستگاههای ایسیک اولیه مانند Z۹ mini از سودآوری شد.
در حال حاضر قدرتمندترین دستگاه ماینر عرضه شده برای الگوریتم Equihash، دستگاه ASICminer Zeon ۱۸۰K است که قدرتی معادل 180Ksol/s دارد.
برای مشاهده و بررسی دستگاههای استخراج زیکش (الگوریتم Equihash) میتوانید پست «بهترین دستگاههای استخراج زی کش در سال ۲۰۱۹» را مطالعه کرده یا از صفحه «دستگاههای استخراج زی کش» استفاده کنید.
نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که ایسیکها نیاز به نرمافزار ندارند و خود دستگاه دارای رابط کاربری برای پیوستن به استخر استخراج است.
همچنین توجه داشته باشید که با عرضهی دستگاههای قدرتمندتر اسیک، سختی شبکه تغییر زیادی خواهد کرد و قبل از خرید این دستگاهها تاریخ عرضه دستگاههای جدید و تغییرات سختی شبکه را در نظر داشته باشید.
جمع آوری ریگ استخراج
با توجه به سختی فعلی شبکه زی کش، استخراج با کارت گرافیک که در اوایل سال ۲۰۱۸ و قبل از آن انجام میشد، در حال حاضر دیگر هیچ سودآوری ندارد و هش ریت این شبکه تقریبا به طور کامل از طریق ایسیکها تامین میشود.
برای استخراج به صرفه زیکش از طریق کارت گرافیک باید یک ریگ استخراج کارت گرافیک تهیه کنید. ریگ به معنای یک پک از سخت افزارهاست. ریگ کارت گرافیک در واقع مشابه با کیس کامپیوترهای خانگی اما با تعداد کارت گرافیکهای بالاست.
ریگهای استخراج را به صورت آماده قابل خریداری هستند اما معمولا ماینرها نسبت به سرمایه و نیازشان، خود اقدام به جمعآوری قطعات و اسمبل آنها میکنند.
به طور کلی یک ریگ استخراج شامل قطعات سخت افزاری زیر میشود:
۱. کارت های گرافیک قدرتمند
اصلیترین بخش ریگ استخراج، کارت گرافیکهای آن است. شما به مجموعهای از کارت گرافیکهای قدرتمند برای استخراج بهصرفه زیکش نیاز دارید.
سری Nvidia GTX، در حال حاضر بهترین مدل کارت گرافیک برای استخراج زیکش است. GTX ۱۰۸۰Ti و GTX ۱۰۷۰ از کارت گرافیکهای خوب این مدل هستند. شما میتوانید از انواع کارت گرافیک استفاده کنید اما باید توجه داشته باشید که به جای خرید تعداد زیادی کارت گرافیک ضعیف، چند کارت گرافیک قدرتمند تهیه کنید. همچنین به این نکته توجه داشته باشید که همه کارت گرافیکهای خود را از یک برند انتخاب کنید. مثلا همه را AMD یا Nvidia انتخاب کنید.
با جستجوی هر کارت گرافیک در اینترنت میتوانید قدرت هش آن را بدست آورده و سپس با وارد کردن آن در ماشین حساب استخراج سایت ارز دیجیتال، سود تقریبی خود را محاسبه کنید.
توجه: هش ریت هر کارت گرافیک در الگوریتمهای مختلف، متفاوت است. مثلا کارت گرافیک GTX ۱۰۸۰Ti در الگوریتم زیکش قدرت هش حدود 700Sol/S را دارد و در الگوریتم مونرو (CryptoNight V۷)، قدرت هشی حدود 840H/S دارد. به این موضوع دقت داشته باشید تا در محاسبه سود دچار اشتباه نشوید. همچنین زیکلاسیک، زِنکش و هاش دیگر ارزهای دیجیتال هستند که همانند زیکش بر روی الگوریتم Equihash استخراج میشوند.
۲. شاسی
شاسی وسیلهای برای سوار کردن قطعات ریگ روی آن است. شما میتوانید شاسی را به صورت آماده تهیه کنید و یا خودتان اقدام به ساخت آن کنید. شاسی باید به گونهای باشد که قطعات مخصوصاً گرافیکها به خوبی روی آن پیچ شوند و نامتعادل نباشند.
۳. منبع تغذیه (پاور) مناسب
برای جلوگیری از آسیب دیدن قطعات این بخش را بسیار جدی بگیرید. برای سیستمهای خانگی یک منبع تغذیه ۳۰۰-۵۰۰ وات کفایت میکند. اما برای چند کارت گرافیک نیاز به پاور یا پاورهای قدرتمند دارید. مثلا برای شش گرافیک قدرتمند پاوری بالای ۱۲۰۰ وات در نسخه PlusGold به بالا نیاز است. برای انتخاب پاور مناسب استخراج حساس باشید و با کارشناسان مجرب مشورت کنید.
۴. RAM
استخراج به رم زیادی نیاز ندارد. یک رم 4GB DDR۳ کافی است. اگر میخواهید بیشتر از استخراج از سیستم خود کار بکشید میتوانید یک رم ۸ گیگابایتی تهیه کنید.
۵. CPU
برای استخراج با کارتهای گرافیک نیاز به CPU خیلی قدرتمندی نیست. یک CPU متوسط که به مادربرد شما متصل شود کافیست.
۶. درایو SSD
برای نصب سیستم عامل و اجرای نرم افزارهای استخراج به یک حافظه نیاز دارید. یک درایو ۱۲۰ گیگابایتی SSD برای شما کافی است. البته در صورتی که قصد دارید بهصورت جداگانه و بدون پیوستن به استخرهای استخراج ماین کنید، باید کل بلاک چین زیکش را دانلود کرده و از اینکه در آینده چه حجمی برای این بلاک چین نیاز خواهد بود، برای خود برآوردی داشته باشید.
۷. کابل های مورد نیاز
برای اتصالات مختلف در ریگ به کابلهای مناسب نیاز دارید که در بازار فراوان است. کابل های PCI Express USB برای ایجاد اتصال بین گرافیکها و مادربرد حتماً مورد نیاز است.
۸. مادربرد
و در آخر به یک مادربرد مناسب برای اتصال قطعات نیاز دارید. برای اتصال چند کارت گرافیک باید از مادربرد با اسلاتهای PCI Express مناسب استفاده کنید. مادربرد Asrock – H۸۱ Pro BTC یکی از مدلهای خوب برای این کار است.
۹. اینترنت Adsl + مودم
استخراج به اینترنت خیلی پرسرعتی نیاز ندارد اما پایدار بودن و عدم قطعی آن مهم است. بهترین نوع اینترنت برای استخراج اینترنت Adsl است که اگر خط تلفن ثابت داشته باشید، میتوانید از طریق مخابرات یا شرکتهای خصوصی سرویس Adsl خود را فعال کنید. سرعت اینترنت ۲ تا ۴ مگ برای استخراج مناسب است.
برای اتصال به Adsl نیاز به یک مودم دارید. یک مودم ساده و بادوام کافی است. با کابل Ethernet میتوانید مودم خود را به کارت شبکه مادربرد متصل کنید. توجه داشته باشید باید تا حد امکان قطعی و وصلی مودم را کم کنید زیرا قطع و وصلی فرایند استخراج را با مشکل مواجه میکند.
استخراج حجم زیادی را مصرف نمیکند. طبق پرس و جو از چند کاربر مطلع در سایت بیت کوین تاک یک ریگ با هشت کارت گرافیک حداکثر ۴ گیگ در ماه مصرف اینترنت دارد.
اسمبل قطعات
حالا باید قطعات را روی مادربرد و شاسی سوار کنید. این کار تقریبا ساده است اما پیشنهاد میشود تا با یک کارشناس این کار را انجام دهید. ویدیوهای زیادی هم در یوتیوب وجود دارد که میتوانید از آنها بهره ببرید. فقط کافیست عبارت «mining rig assembly» را در یوتیوب جستجو کنید.
نصب سیستم عامل و درایورها
شما میتوانید از سیستم عامل های ویندوز، مک و لینکوس برای اجرای نرم افزارهای استخراج استفاده کنید. پیشنهاد ما نصب ویندوز ۱۰ است. به دلیل نداشتن درایور DVD، ویندوز را باید از طریق فلش مموری نصب کنید. ویندوز را با نرم افزارهای ISO روی فلش بریزید. سیستم خود را به برق و یک مانیتور متصل و آن را روشن کنید. از طریق بوت USB میتوانید ویندوز را نصب کنید. درایورهای مورد نیاز کارت گرافیک و همچنین کارت شبکه را روی ویندوز نصب کنید.
ساخت کیف پول زیکش
حالا باید کیف پول زیکش خود را تهیه کنید تا بتوانید زیکش های ماین شده خود را ذخیره کنید. فرایند ساخت کیف پول و دریافت آدرس آن بسیار ساده و با چند کلیک انجام میشود.
کیف پول رسمی زیکش
در حال حاضر کیف پولهای رسمی معرفی شده توسط زیکش به صورت تحت وب و کیف پول گوشی هستند.
کیف پول کوینومی
کیف پول محبوب و شناختهشده کوینومی یکی از کیف پولهایی است که از زیکش پشتیبانی میکند. نسخه موبایل و دسکتاپ این کیف پول را میتوانید از سایت رسمی آن دانلود کنید. همچنین آموزش استفاده از این کیف پول، تهیه نسخه پشتیبان و سایر امکانات آن را میتوانید در پست «آموزش و بررسی کامل کیف پول کوینومی» مطالعه کنید.
پیوستن به یک استخر استخراج و شروع کار
پس از تهیه سیستم و کیف پول زیکش به مهمترین قسمت آموزش یعنی شروع کار میرسیم. برای استخراج زیکش یا هر ارز دیگری باید به یک استخر استخراج (Mining Pool) بپیوندید. استخر استخراج محل مجازی است که استخراج کنندگان در آن جمع میشوند و همه برای استخراج یک بلاک تلاش میکنند. در این روش هر ماینر یا استخراج کننده براساس توان پردازشی خود سود میبرد.
بدون پیوستن به استخر استخراج شانس شما برای ماین یک بلاک بسیار کم خواهد بود و فقط فارم های استخراج بزرگ به صورت مستقل کار میکنند.
لازم به ذکر است درصورتی که از ایسیک برای استخراج استفاده میکنید از سازگار بودن استخر استخراج با دستگاههای ایسیک مطمئن شوید. همچنین استخر معرفی شده در این آموزش (flypool) با دستگاههای ماینر سازگار است.
اتصال دستگاه ماینر به استخر استخراج
در اینجا آموزش اتصال دستگاه ایسیک Z۹ Mini به استخر استخراج و شروع به کار ماینینگ برای شما تهیه شده است اما برای دستگاههای دیگر هم تقریبا به همین صورت انجام میپذیرد. همچنین فیلمهای زیادی در یوتیوب در مورد آموزش راهاندازی این دستگاهها موجود است. فقط کافیست به انگلیسی در سایت یوتیوب جستجو کنید و با انبوهی از آموزشهای راهاندازی ایسیک مواجه میشوید.
۱. پس از اتصال کابل LAN به دستگاه و اطمینان یافتن از اتصال به اینترنت، ابتدا با یک نرمافزار اسکنر، آیپیهای متصل به مودم را بررسی میکنیم تا آیپی دستگاه را به دست آوریم. در این آموزش از نرم افزار Advanced IP Scanner استفاده شده است. با وارد شدن به این نرم افزار و زدن گزینه Start لیست آیپیهای متصل و دستگاه AntMiner نمایش داده میشود.
۲. پس از به دست آوردن آیپی دستگاه آن را در مرورگر کامپیوتر خود وارد میکنیم تا وارد رابط کاربری دستگاه شویم. توجه کنید در صورتی که از شما نام کاربری و رمز عبور خواسته شود، باید کلمه Root را وارد کنید. پس از وارد شدن با تصویر زیر مواجه میشوید. در قدم بعدی باید استخر استخراج را برای دستگاه مشخص کنیم.
۳. با مراجعه به سایت استخر استخراج flypool، آدرس سرور و پورتهای اتصال را باید در دستگاه وارد کنید. در نحوه وارد کردن سرورها دقت داشته باشید که باید بر اساس نزدیک بودن به شما انتخاب شوند. اگر در ایران این کار را انجام می دهید باید سرور آسیا را انتخاب کنید.
۴. آدرس سرورها و پورتها طبق فرمتی که در تصویر زیر نشان داده شده است باید وارد شوند. همچنین در قسمت worker باید آدرس کیف پول زیکش خود را وارد کنید. دقت کنید نام کاربری جهت نمایش نام شما به عنوان یکی از ماینرهای این کیف پول در استخر است. نکتهای که وجود دارد پس از وارد کردن آدرس کیف پول در بخش اول، باید آن را کپی کرده و در دو بخش دیگر نیز وارد کنید. همچنین URL در بخشهای Pool ۲ و Pool ۳ را با توجه به سرورهای دیگر باید وارد کنید تا در صورتی که سرور اول قطع شد دستگاه از سرورهای دیگر برای استخراج استفاده کند. فراموش نکنید که تنظیمات را ذخیره کنید!
۵. حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید و سپس به سایت flypool رفته و آدرس کیف پول خود را وارد کنید تا مقدار هش ریت و میزان زیکشی که دارید در داشبورد برایتان نمایش داده شود.
اتصال ریگ استخراج به استخر
همانطور که گفته شد، استخراج زی کش با کارت گرافیک یا CPU دیگر هیچگونه سودآوری ندارد و این کار میتواند تنها از جنبه علاقه زیاد به این ارز دیجیتال و امتحان کردن انواع شیوههای ماینینگ انجام شود.
استخراج با MinerGate
این استخر استخراج برنامهی مخصوص و ساده ای برای پیوستن به جمع ماینرها دارد. این نرمافزار امکان استخراج طیف گستردهای ارزهای دیجیتالی را تنها با چند کلیک ساده فراهم میکند. این استخر حدود ۱ درصد کارمزد دارد.
۱. اولین کار، ایجاد یک حساب کاربری در وبسایت www.minergate.com خواهد بود. ماینرگیت، برای افرادی که هنوز کیف پولی برای خود ایجاد نکردهاند، کیف پول مخصوص به خود را دارد. به یاد داشته باشید که هیچ جایی بهتر از کیف پول مخصوص به خودتان، برای در امان ماندن سرمایهتان وجود ندارد.
۲. در اینجا باید، نرمافزار «ماینرگیت» را دانلود کنید. وبسایت قادر به تشخیص نوع سیستم عامل شما خواهد بود و نسخه مربوط را برای دانلود به شما میدهد.
۳. پس از نصب برنامه، گزینه استخراج هوشمند توسط برنامه به شما پیشنهاد میشود. با انتخاب این گزینه، ماینرگیت، با توجه به تجهیزات، سختافزار، قیمت بازار و سخت استخراج، بهترین ارز ممکن را برای شما انتخاب خواهد کرد. از همین رو بر روی گزینه Start smart mining (شروع استخراج هوشمند) کلیک کنید.
بسته به تعداد هستههای کارت گرافیک و CPU، نرمافزار این امکان را با شما میدهد که تعداد هستههای بهکار گرفتهشده را انتخاب کنید. درصورتی که استخراج هوشمند ارز دیگری را به شما پیشنهاد کرد میتوانید آن را بهصورت دستی به زیکش تغییر دهید.
ساده بود؟ ماینرگیت نیز به خاطر این ویژگی به خود میبالد. از GUI آنها نیز میتوانید برای استخراج دیگر ارزهای دیجیتال مانند اتریوم و اتریوم کلاسیک استفاده کنید.
استخراج با کارت گرافیک در استخر flypool
ابتدا شما نیاز به یک نرم افزار استخراج دارید. نرم افزارهای استخراج برای وصل شدن به استخر flypool وجود دارند که میتوانید در سایت رسمی فلایپول آنها را مشاهده کنید. در اینجا ما نرم افزار Bminer را آموزش میدهیم که میتوانید از انجمن بیتکوینتاک آخرین نسخه آن را دریافت کنید.
۱. پس از دانلود و خارج کردن از حالت فشرده، وارد فولدر نرم افزار شوید و پس از انتخاب فایل mine.bat، کلیک راست کنید و Edit را انتخاب کنید.
۲. در صفحه نوتپد باز شده باید اطلاعات را به این صورت تغییر دهید:
در مقابل ADDRESS: آدرس کیف پول شما
در مقابل USERNAM: آدرس کیف پول شما
در مقابل POOL: آدرس سرور استخر استخراج به همراه Stratum Port در مقابلش
سپس فایل را با همان نام و فرمت قبلی ذخیره و فایل Bminer.exe را اجرا کنید.
چند نکته مهم
لپ تاپ هرگز
همانطور که گفتیم با کامپیوترهای خانگی هم با اینکه به صرفه نیست استخراج زیکش را انجام داد ولی با لپ تاپ هرگز این کار را نکنید. سخت افزارهای لپ تاپ در مقایسه با کیسهای کامپیوتری بسیار ضعیفتر هستند و استخراج میتواند به آنها آسیبهای جبران ناپذیری وارد کند.
دمای دستگاه
کارتهای گرافیک یا اِسیکها دمای زیادی تولید میکنند بنابراین حتماً استخراج را در یک اتاق خنک و با فنهای مناسب انجام دهید. دمای دستگاهتان را هر چند دقیقه چک کنید یا از دستگاههای سنسور دما استفاده کنید.
برق مصرفی
مصرف برق کارتهای گرافیک بسیار بالاست پس مقداری از سود ارزهای استخراج شده صرف هزینه برق خواهد شد. در ایران برق خانگی تقریبا گرانتر از هزینه برق جهانی است. بهتر است که با برق صنعتی و سه فاز این کار را انجام دهید. یک ریگ استخراج با ۶ کارت گرافیک حدود روزانه ۱۰ هزارتومان هزینه برق دارد.