تحلیل و بررسی صحیح حرکت‌ها در نمودارهای قیمتی ارزهای دیجیتال کار آسانی نیست. معمولاً سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازار ارز دیجیتال به‌دلیل پیچیدگی این بازار و شباهت تغییرات در نمودارهای قیمتی، نمی‌توانند وجه تمایزی بین رویدادهای مختلف بازار قائل شوند. البته نباید فراموش کنیم که این موضوع درباره همه کاربران بازار صدق نمی‌کند و قطعاً کاربران باتجربه‌تر و دارای دانش فنی بیشتر تحولات بازار را می‌توانند به‌درستی تشخیص دهند.
یکی از عواملی که ممکن است سرمایه‌گذاران تازه‌کار و کم‌تجربه را دچار اشتباه کند، شباهت بین بازار نزولی و اصلاحات در بازار است. بسیاری از کاربران با دیدن اصلاح قیمت در بازار وحشت‌زده می‌شوند و گمان می‌کنند بازار نزولی آغاز شده است و به‌دنبال همین تشخیص اشتباه، تصمیمات نادرست‌تری نیز می‌گیرند. برعکس این موقعیت نیز در بین کاربران بسیار دیده می‌شود: کاربران کم‌تجربه‌ای که شروع دوره نزولی بازار را انکار می‌کنند و زمانی نزولی‌شدن بازار را می‌پذیرند که بخش مهمی از سرمایه‌شان را از دست داده‌اند.
در این مطلب، قصد داریم با نگاهی به مقاله‌ای از وب‌سایت کوین تلگراف، مفهوم بازار نزولی و اصلاح بازار و نحوه تشخیص هریک از آن‌ها و تفاوت بینشان را بررسی کنیم؛ پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
اصلاح بازار چیست؟
اصلاح بازار عقب‌نشینی یا پولبک (Pullback) کوتاه‌مدت قیمت پس از رشد سریع آن است. اصلاح با کاهش شدید، اما کوتاه‌مدت قیمت در پاسخ به رشد یا ارزش‌گذاری بیش‌از‌حد قیمت در بازار اتفاق می‌افتد. به‌عبارت‌دیگر، پولبک از اوج‌های قیمتی اخیر به بازار اجازه می‌دهد تا سودها را هضم کند و مجدداً برای صعودی دیگر آماده شود.
به‌طور‌کلی، زمانی‌که بازار پس از رسیدن به اوج اخیر خود ۱۰درصد یا بیشتر افت کند، اصلاح قیمتی در بازار رخ داده است. البته رقم ۱۰درصد قانون سفت‌و‌سختی نیست و می‌توان کمتر یا بیشتر از آن را نیز به‌عنوان اصلاح بازار در نظر گرفت. گاهی اوقات، اصلاحات کاهشی ۳درصدی است و گاهی ممکن است کاهش قیمت تا ۲۰درصد نیز ادامه پیدا کند. بااینحال، به‌طور‌کلی در بازار ارزهای دیجیتال کاهش ۵ تا ۱۰درصدی قیمت را به‌عنوان اصلاح در نظر می‌گیریم.
نکته مهم درباره اصلاح بازار این است که همیشه زمانی اتفاق می‌افتد که اقتصاد پایه بازار در حال رشد و گسترش باشد. دلیل این رویداد آن است که سرمایه‌گذاران با اعتماد بیش‌از‌حد خود به حوزه‌ای خاص، قیمت یک دارایی را بیش‌از‌حد افزایش می‌دهند. این روند زمینه را برای «بازگشت بازار به سطح متعادل» فراهم می‌کند. در‌حقیقت، اصلاحات می‌توانند قیمت‌ها را به سطوح واقعی‌تر خود باز‌گردانند.
چه زمانی اصلاح بازار روی می‌دهد؟
اصلاحات بازار سهام معمولاً هر دو سال یک بار اتفاق می‌افتد؛ اما ازآنجاکه بازار ارزهای دیجیتال نوسان‌های بیشتری دارد، اصلاح قیمت‌ها در آن در فواصل زمانی کمتر و با تعداد بیشتری روی می‌دهد. هیچ جدول زمانی مشخصی برای اصلاحات بازار ارزهای دیجیتال وجود ندارد و اصلاحات قیمت ممکن است هر چند روز یا هفته یا ماه یک بار اتفاق بیفتد. حتی گاهی اوقات ممکن است اصلاحات بازار ارزهای دیجیتال در عرض چند ساعت نیز رخ دهد. قیمت ارزهای دیجیتال را عوامل متعددی مشخص می‌کنند و همه این عوامل در ایجاد نوسان‌های کلی بازار مؤثرند؛ از‌این‌رو، تعیین چهارچوب زمانی دقیق برای اصلاح بازار موضوعی سخت و پیچیده است.
چه عاملی باعث اصلاح بازار ارزهای دیجیتال می‌شود؟
دلایل متعددی می‌تواند باعث اصلاح در بازار ارزهای دیجیتال شود؛ ازجمله اشتیاق بیش‌از‌حد سرمایه‌گذاران و بلاتکلیفی وضعیت قانون‌گذاری و فروش‌های کمتر از قیمت و عمده در سراسر بازار. برخی از عوامل مؤثر بر اصلاح بازار عبارت‌اند از:
- سفته‌بازی‌های بیش‌از‌حد و هیجان‌زده‌شدن سرمایه‌گذاران: وقتی سرمایه‌گذاران بیش‌از‌حد درباره دارایی خاصی هیجان‌زده می‌شوند، قیمت‌ها را خیلی سریع و به مقدار زیادی افزایش می‌دهند. این رفتار می‌تواند حباب ناپایداری در بازار ایجاد کند که در‌نهایت به اصلاح بازار منجر شود.
- فومو (FOMO) یا ترس از‌دست‌دادن: هنگامی‌که سرمایه‌گذاران شاهد افزایش سریع قیمت‌ها هستند، ممکن است بدون مطالعه و تحقیق مناسب وارد بازار شوند. در‌نتیجه، پیش‌بینی آنان از افزایش قیمت در بازار صرفاً به این دلیل که تعداد بیشتری از کاربران خرید کرده‌اند، موقتاً به‌وقوع می‌پیوندد.
- هک صرافی‌ها: اگر صرافی بزرگی هک شود و مقدار زیادی از پول سرمایه‌گذاران از بین برود، می‌تواند باعث فروش و اصلاح در بازار شود.
- بلاتکلیفی قانون‌گذاری‌ها: در بازار ارزهای دیجیتال، بلاتکلیفی قانون‌گذاری‌ها در هر زمان می‌تواند به فروش و اصلاح منجر شود. به‌عنوان مثال، زمانی‌که چین در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که در حال سرکوب ارزهای دیجیتال است، قیمت‌ها به‌شدت کاهش پیدا کرد.
بیشتر بخوانید: فومو (FOMO) در بازار چیست و چگونه گرفتار آن نشویم؟
پولبک (Pullback) چیست؟
مفهوم پولبک کمی با اصلاح متفاوت است. پولبک‌ها به‌طورموقت روند قیمت دارایی را متوقف یا معکوس می‌کنند. در بازار ارزهای دیجیتال، پولبک رویداد رایجی است و می‌تواند چندین بار در طول روند صعودی یا نزولی اتفاق بیفتد. به‌طور‌کلی، پولبک‌ها بخش سالمی از چرخه بازار در نظر گرفته می‌شوند؛ چرا‌که به بازار اجازه می‌دهند سود یا ضرر را هضم کند و قبل از حرکت به‌سمت بالاتر یا پایین‌تر بازنشانی شود.
پولبک در ارزهای دیجیتال بدین‌معنی است که تغییر رفتار قیمت دارایی برای مدت کوتاهی متوقف می‌شود و قیمت افزایش یا کاهش پیدا می‌کند و پس‌از‌آن ارزش دارایی به رفتار اصلی خود بازمی‌گردد. به‌‌بیان بهتر، اگر قیمت دارایی نزولی باشد و به هر دلیلی شروع به صعودی‌شدن کند، روند صعودی برای مدت کوتاهی متوقف می‌شود و قیمت کاهش پیدا می‌کند و سپس مجدداً به روند صعودی خود بازمی‌گردد.
بازار نزولی یا خرسی (Bear Market) چیست؟
بازار نزولی دوره طولانی‌مدت کاهش قیمت است که معمولاً با بدبینی گسترده کاربران همراه می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، در ابتدا بسیار شبیه به اصلاح بازار است؛ اما اصلاحی که برای مدت طولانی ادامه دارد. برای اینکه بازاری به‌عنوان بازار نزولی در نظر گرفته شود، قیمت‌ها درمقایسه‌با اوج‌های اخیر خود باید ۲۰درصد یا بیشتر کاهش پیدا کند. درست مانند نکته‌ای که در بخش اصلاحات بازار گفتیم، این رقم در بازار نزولی نیز به‌صورت ثابت تعیین نمی‌شود و بسته به شرایط بازار می‌تواند متفاوت باشد.
برخلاف اصلاحات بازار که در زمان رشد اقتصادی رخ می‌دهد، بازارهای نزولی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که رکود اقتصادی در بازار ایجاد شده است. ایجاد بازار نزولی در ارزهای دیجیتال می‌تواند ناشی از عواملی مشابه با عوامل ایجاد اصلاح در بازار باشد. بااینحال، عوامل دیگری مانند آشفتگی سیاسی یا فاجعه‌ای طبیعی نیز وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد بازار نزولی شوند.
بازار خرسی چه مدت طول می‌کشد؟
مدت‌زمانی که بازار نزولی طول می‌کشد، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از بازارهای نزولی، تنها چند ماه دوام می‌آورند؛ در‌حالی‌که برخی دیگر ممکن است سال‌ها ادامه یابند. از سال ۱۹۴۷ تا ۲۰۲۲، ۱۴ بازار نزولی در ایالات متحده ایجاد شده است. بر‌اساس گزارش اینوستوپدیا (Investopedia)، به‌طور‌کلی میانگین مدت دوام بازار نزولی می‌تواند از یک تا نوزده ماه متغیر باشد.
در سطح جهانی، بازارهای نزولی به‌طورمتوسط ده ماه دوام می‌آورند. باوجوداین، نمونه‌هایی وجود داشته است که بازارهای نزولی مدت بسیار طولانی‌تری دوام آورده‌اند. به‌عنوان مثال، دوره «زمستان ارزهای دیجیتال» در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، ۴۱۵ روز یا کمی بیش از یک سال به‌طول انجامید.
چگونه در بازار نزولی دوام بیاوریم؟
در ابتدا به این سؤال باید جواب دهیم که آیا می‌توان در بازار نزولی سود کسب کرد؟ در پاسخ باید گفت بله، از بازارهای نزولی نیز می‌توان سود برد. همان‌طور‌که استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بازار صعودی (دوره افزایش قیمت‌ها) وجود دارند، استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بازار نزولی نیز وجود دارند. برخی از استراتژی‌های رایج عبارت‌اند از:
- موقعیت‌های شورت (Short-Selling): این استراتژی زمانی استفاده می‌شود که سرمایه‌گذاران دارایی‌‌ای که مالکش نیستند، می‌فروشند و امیدوارند مجدداً آن را با قیمت ارزان‌تری بخرند تا بتوانند از این تفاوت سود ببرند. بااینحال، این استراتژی می‌تواند پرریسک باشد؛ چرا‌که هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت دارایی طبق پیش‌بینی کاربر کاهش پیدا کند.
- خرید قرارداد اختیار فروش (Put Options): این استراتژی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که دارایی را با قیمتی مشخص در بازه زمانی مشخصی بفروشند. خریدار اختیار فروش انتظار دارد که قیمت سهم کاهش یابد. به‌عبارت‌دیگر، دارنده اختیار فروش زمانی سود می‌کند که قیمت سهم کاهش یابد.
- خرید دارایی در قیمت ارزان: به‌طور‌کلی، سرمایه‌گذاری بازی طولانی‌مدتی است. در‌حالی‌که فرازونشیب‌هایی در این مسیر وجود خواهد داشت، گاهی بازارهای نزولی فرصتی مناسب برای خرید دارایی‌ها در قیمت‌های ارزان فراهم می‌کنند.
- تحقیق و بررسی: زمانی که قیمت‌ها در حال کاهش است، تحقیق و بررسی از همیشه مهم‌تر می‌شود. قبل از سرمایه‌گذاری، درباره دارایی مدنظرتان به‌طور‌کامل تحقیق کنید. با کاهش قیمت‌ها، فرصت‌های زیادی برای خرید دارایی در قیمت مناسب وجود خواهد داشت؛ اما فراموش نکنید که همه دارایی‌ها یکسان عمل نمی‌کنند و برخی از آن‌ها بسیار خطرناک‌تر از بقیه هستند.
- متنوع‌کردن پرتفو: یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با بازار نزولی، تنوع‌بخشیدن به پورتفو دارایی خود با طبقات مختلف دارایی است. بدین‌ترتیب، اگر یک کلاس دارایی ضربه بخورد، تأثیر شدیدی بر مجموعه شما به‌عنوان یک کل نخواهد گذاشت.
بیشتر بخوانید: قرارداد اختیار فروش (put option) و قرارداد اختیار معامله (call option)
چگونه تفاوت میان بازار نزولی و اصلاح بازار را تشخیص دهیم؟
بازارهای نزولی و اصلاحات بازار بخشی عادی از فرایند سرمایه‌گذاری هستند و درصورت وقوع، نیازی به ترس و وحشت از آن‌ها نیست. اگر تفاوت‌های بین این دو مرحله از بازار را درک کنید، وقتی هریک از آن‌ها به‌وقوع بپیوندند، تشخیصشان آسان‌تر خواهد بود. به‌طور‌کلی، بهترین راه برای حرکت در بازار نزولی داشتن چشم‌انداز بلندمدت و منظم‌ماندن در استراتژی سرمایه‌گذاری است. اگر بیش‌از‌حد محتاط هستید، استراتژی‌هایی مانند استفاده از موقعیت‌های شورت و خرید قرارداد اختیار فروش وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا از بازار در حال سقوط سود ببرید.
در زمان رشد و توسعه اقتصادی، بیشتر کاهش قیمت‌ها پولبک یا اصلاحات موقتی خواهند بود. ترفندی که باید بدانید، این است که در طول چنین اصلاحاتی روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید. ازآنجاکه احتمالاً زمانی‌که اقتصاد در حال رشد است روندهای اولیه هم صعودی خواهد بود، قیمت‌ها در‌نهایت پس از پولبک به اوج‌های جدیدی خواهند رسید. ارزش دارایی‌هایی مانند سهام و ارزهای دیجیتال به‌ندرت روی یک خط مستقیم بالا یا پایین می‌رود. صعودها احتمالاً با دوره‌های تحکیم روند همراه می‌شوند که در آن قیمت‌ها به‌آرامی برخلاف جهت روند اصلی و با هدف اصلاح بازار حرکت می‌کنند.
در مقایسه بین اصلاحات و بازارهای نزولی، بازارهای نزولی ریسک بیشتری برای کاهش ارزش پورتفو سرمایه‌گذاری شما دارند. بنابراین، ضروری است که یاد بگیرید چگونه بازار نزولی را قبل از ایجادش تشخیص دهید. اولین قدم همیشه تعیین وضعیت کلی اقتصاد است. پس‌از‌آن، می‌توانید تشخیص دهید که وقتی قیمت‌ها شروع به کاهش می‌کنند، چه واکنشی درست خواهد بود.
اگر مطمئن نیستید که در بازار نزولی هستید یا خیر، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع نگه دارید و استراتژی سرمایه‌گذاری خود را دنبال کنید. با متنوع نگه‌داشتن پورتفو، حتی درصورت سقوط بازار نیز احتمال از‌دست‌دادن کل سرمایه کمتر خواهد بود. همچنین با پیروی از استراتژی سرمایه‌گذاری خود، بدون توجه به شرایط بازار می‌دانید چه زمانی باید خرید‌و‌فروش کنید.
در جدول زیر، برخی از تفاوت‌های اصلی بین بازار نزولی و اصلاحات را به‌طور‌خلاصه آورده‌ایم:
جمع‌بندی
اصلاحات و بازارهای نزولی می‌توانند برای سرمایه‌گذاران دلهره‌آور باشند؛ بااینحال، فراموش نکنید که در اقتصاد سالم، هر دو آن‌ها اتفاقاتی عادی هستند. یادگیری تمایز بین این دو به شما امکان می‌دهد که تفاوت بینشان را بهتر تشخیص دهید. معمولاً کاهش بیش از ۲۰درصدی قیمت در بازار را می‌توان بازار نزولی و کاهش ۵ تا ۱۰درصدی قیمت را اصلاحی کوتاه‌مدت در نظر گرفت.
اگر از‌نظر زمان بازیابی به این اصلاحات و بازارهای نزولی نگاه کنیم، می‌بینیم که بازارها تمایل دارند از اصلاحات سریع‌تر بهبود پیدا کنند. اصلاح بازار معمولاً بعد از گذشت چند ماه به‌پایان می‌رسد؛ ولی بازارهای نزولی به‌دلیل مدت‌زمان طولانی‌تر و کاهش قیمت بیشتر، خسارت سنگین‌تری به بازارها وارد می‌کنند. بدین‌ترتیب، بازیابی بازار نزولی می‌تواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد.
منبع
